Kilka faktów o zaćmie

Zaćma (katarakta) jest chorobą oka, która doprowadza do pogorszenia ostrości widzenia a nawet do całkowitej ślepoty.

• W zaćmie dochodzi do zmętnienia soczewki oka powodującego zaburzenia widzenia. Zaćma jest bezbolesną chorobą, której prawdopodobieństwo wystąpienia rośnie wraz z wiekiem pacjenta.
• Może ona występować w każdym wieku.
• Jedyną metodą leczenia zaćmy jest zabieg chirurgiczny.
• Zabieg usunięcia zaćmy jest krótkim i bezbolesnym zabiegiem przywracającym ostrość widzenia.

Przyczyny

Jest wiele przyczyn tej choroby, m.in.

• Zaawansowany wiek, tzw. zaćma starcza (najczęstsza przyczyna),
• W przebiegu niektórych chorób:
  • cukrzycy,
  • jaskry,
  • retinopatii barwnikowej,
  • galaktozemii,
• Sterydoterapii (stosowanie sterydów),
• A nawet po urazach tępych lub penetrujących gałkę oczną.

Zdrowe oko posiada przezroczysty aparat skupiający promienie światła - zwany soczewką. Przejrzystość tego narządu warunkuje prawidłowe, przejrzyste widzenie. Soczewka działa podobnie jak w przypadku aparatu fotograficznego. U człowieka jest obustronnie wypukła, co pozwala na wyostrzanie wzroku na obiekcie. Pod wpływem mięśni oka, zmienia swój kształt umożliwiając widzenie z bliska i daleka. Składa się z białka przepuszczającego promienie światła, tzw. krystaliny. Białko to powstaje w życiu płodowym i nie ulega regeneracji w późniejszym okresie. Wraz z upływem lat, zaczyna stopniowo stawać się nieprzepuszczalne dla światła. Gdy większość białka ulegnie modyfikacji, uniemożliwia to prawidłowe widzenie - stan ten nazywamy zaćmą.

Objawy

Najczęstszymi objawami zaćmy są:

• zamglenie widzenia, aż do całkowitej utraty wzroku,
• pogorszenie widzenia przy słabym oświetleniu, np. wieczorem,
• potrzeba korzystania z silniejszego światła przy czytaniu,
• dwojenie obrazu w jednym oku (polyopia), np. widzenie wielu księżyców nocą,
• matowe widzenie barw,
• konieczność częstej zmiany okularów,
• rozszczepianie świateł,
• zaburzenia w ocenie odległości,
• pogorszenie ostrości wzroku.

Jak można uchronić się przed zaćmą?

Obecnie nie ma możliwości całkowicie uchronić się przed zaćmą. Nie można jej również wyleczyć stosując leki. Jedyną możliwością usunięcia zaćmy jest jej chirurgiczne usunięcie.

Jak leczy się zaćmę?

Zaćmę leczymy wyłącznie chirurgicznie, stosując fakoemulsyfikację soczewki. Rok rocznie miliony osób poddają się temu zabiegowi z doskonałym skutkiem. Obecnie jest to najbezpieczniejsza metoda, która umożliwia pacjentowi bardzo szybki powrót do normalnego funkcjonowania.

Jak przebiega zabieg fakoemulsyfikacji soczewki?

Znieczulenie

Zazwyczaj stosuje się znieczulenie miejscowe kroplowe. Pacjent w czasie zabiegu zachowuje pełną świadomość i kontakt z lekarzem. Na życzenie pacjenta, po badaniu przez lekarza anestezjologa istnieje możliwość przeprowadzenia zabiegu w znieczuleniu ogólnym.

Personel

Operacja jest przeprowadzana wyłącznie przez wykwalifikowanego lekarza okulistę.

Czas trwania zabiegu

Zabieg trwa ok. 20 minut, a w ciągu godziny po zabiegu pacjent jest wypisywany do domu. Lekarz może zalecić dłuższy pobyt na oddziale celem obserwacji pacjenta.

Zabieg fakoemulsyfikacji krok po kroku

Po znieczuleniu oka wykonuje się bardzo małe nacięcie na brzegu rogówki o długości 2-3 mm. Małe nacięcie pozwala na uniknięcie wszelkich szwów, dzięki czemu pacjent nie odczuwa żadnego dyskomfortu związanego z ich posiadaniem.

Następnie nacina się torebkę soczewki, a soczewka jest zmiękczana ultradźwiękami aby można było ją łatwo usunąć. W bardzo rzadkich przypadkach, gdy soczewka jest zbyt twarda, stosuje się metodę pośrednią - wykonanie się większego otworu w celu usunięcia zmętniałej soczewki, co pociąga za sobą stosowanie szwów.

Następnie wszczepia się soczewkę sztuczną IOL (Intra Ocular Lens) w formie zwiniętej. W oku rozwija się do swoich docelowych kształtów. Przed zabiegiem jej typ jest dobierany przez lekarza okulistę (tabela na kolejnej stronie opisuje każdy typ soczewki IOL). Podczas całego zabiegu lekarz okulista korzysta ze specjalnego mikroskopu, co gwarantuje najwyższą precyzję ruchów.

Leczenie zaćmy laserem

W ostatnich latach rozwinięto metodę użycia lasera femtosekundowego, nazywaną również FLACS (z ang. femtosecond laser-assisted cataract surgery). W metodzie wykonuje się nacięcia przy użyciu lasera femtosekundowego zamiast skalpela mikrochirurgicznego na rogówce oraz na torebce soczewki. Jest to metoda bardzo precyzyjna, ale ponadstandardowa procedura w zabiegu usunięcia zaćmy, dodatkowo płatna.

Wybór soczewki

W momencie badania kwalifikacyjnego pacjent wyiera wraz z lekarzem typ soczewki IOL, jaka ma zostać wszczepiona. Soczewki IOL dzieli się na klasyczne, jednoogniskowe oraz Premium.

Soczewki klasyczne

Soczewki klasyczne są najpopularniejszymi soczewkami o dobrych parametrach widzenia. Ich ograniczeniem jest możliwość wyboru tylko jednej odległości, z której pacjent będzie widział ostro bez okularów. W trakcie wizyty, lekarz okulista wraz z pacjentem ustala na jaką odległość chce mieć ustawione soczewki – do bliży czy do dali. Zależy to od wykonywanej pracy, hobby i osobistych preferencji. Do bliży ustawia się soczewki, gdy pacjent dużą cześć swojego życia spędza na czytaniu, pisaniu, wykonywaniu czynności wymagających precyzji, stolarstwie. Czynności wykonywane do dali to, np. prowadzenie pojazdów, prace na zewnątrz nie wymagające precyzji itp. Na odległość niekorygowaną przez wszczepione soczewki stosuje odpowiednią korekcję za pomocą soczewek kontaktowych lub okularów. Dobór wykonuje się po ok. miesiącu od zabiegu.

Po zaćmie bez okularów

Soczewki Premium są droższe, ale dają lepsze parametry widzenia. Polecamy je osobom, które chcą widzieć wyraźne na każdą odległość bez okularów. Aktywnie uprawiającym sport oraz wykonującym zawód uniemożliwiający stosowanie okularów. Przedstawicielami soczewek w tej grupie są soczewki wieloogniskowe oraz soczewki akomodacyjne. Soczewki są projektowane indywidualnie pod każdego pacjenta, co może powodować dłuższy czas oczekiwania na zabieg (do kilku tygodni).

Soczewki wieloogniskowe

Soczewki wieloogniskowe poprzez wykorzystanie zjawiska dyfrakcji i refakcji fali świetlnej posiadają dwa ogniska – jedno do widzenia z dali, drugie do widzenia z bliży.

Soczewki akomodacyjne

Najnowszy i najbardziej zaawansowany typ soczewek. Materiał, z którego są zbudowane pozwala na ich „wygięcie” jak zdrowa soczewka oka przez mięśnie wewnątrzgałkowe. Umożliwia to załamywanie promieni świetlnych dając ostre widzenie w zależności na jaką odległość się patrzy. Można je wszczepiać w przypadku braku dysfunkcji mięśnia rzęskowego odpowiedzialnego za akomodację.

Soczewki toryczne

To takie, które dodatkowo korygują astygmatyzm.

Jak przygotować się na wizytę kwalifikacyjną?

W dniu wizyty kwalifikacyjnej należy:

• zdjąć soczewki kontaktowe przed wizytą,
• przyjść bez makijażu oczu,
• zabrać dotychczasową dokumentację medyczną, w szczególności aktualnie zażywane leki oraz wyniki poprzednich wizyt okulistycznych i zabiegów.

W dniu zabiegu

W dniu zabiegu prosimy, aby pacjent miał ze sobą:

• wyniki badań laboratoryjnych krwi i moczu (lista badań zostanie podana na wizycie kwalifikacyjnej);
• potwierdzenie lekarza (internista lub lekarz rodzinny), że pacjent może poddać się operacji w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym (jeśli jest takie życzenie pacjenta) – wzór wniosku przesyła konsultant medyczny DoctorsBase;
• przyjmowane leki (wystarczy napisać listę) – wzór listy przesyła konsultant medyczny DoctorsBase;
• jeżeli pacjent już był na zabiegu okulistycznym, to powinien przynieść ze sobą kartę wypisową.

W dniu zabiegu:

• pacjentki powinny być bez makijażu okolic oczu

Zalecenia po zabiegu

• Należy dokładnie przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza.

• Dzień po zabiegu można podjąć podstawowe czynności, takie jak czytanie i oglądanie telewizji. Nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych podczas pierwszej doby po operacji.

• W czasie od 2-7 dni można powrócić do pracy. Lekarz ustala optymalny termin powrotu do pracy zawodowej.

Do miesiąca od zabiegu należy:

• unikać pocierania oczu
• unikać ich nadmiernego zwilżania (stosować krople zalecone przez lekarza)
• nie wolno gwałtownie się pochylać
• unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów (powyżej 2 kg)
• unikać kąpieli w basenach lub korzystania z sauny
• operowanego oka nie należy przykrywać czy przyklejać, oko można myć jak zwykle.

Badania kontrolne

Po zabiegu wykonywane są dwa badania kontrolne, które w DoctorsBase są wliczone w cenę zabiegu. Zapewniamy w ten sposób bezpieczeństwo i gwarantujemy skuteczność przeprowadzonego zabiegu. Lekarz okulista zwykle w pierwszej dobie po zabiegu oraz siódmej – chyba, że zalecono inaczej, wykonuje ocenę operowanego oka.